دختر علی چگونه با بلاغت و فصاحت مردان دشمن را در هم کوبید

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: کتاب «زیبایی‌شناسی کلام زینب»‌ یکی از آثار عاشورایی بازار نشر است که محور آن، شخصیت حضرت زینب کبری (س)‌ است و به‌قلم انسیه خزعلی نوشته شده است. این‌کتاب سال ۱۳۸۶ توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شد و سال ۸۷ هم به چاپ دوم رسید.

انسیه خزعلی نویسنده این‌کتاب متولد ۱۳۴۲ است و استاد گروه ادبیات عرب دانشگاه الزهراست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او از سال ۱۳۹۱ تا ۹۵ ریاست این‌دانشگاه را به‌عهده داشت. از دیگر سوابق این‌پژوهشگر ادبی می‌توان به مسئولیتی که در دانشگاه علوم اسلامی رضوی به عهده داشت، اشاره کرد. خزعلی در حال حاضر معاون امور زنان و خانواده دولت سیزدهم است.

«زیبایی‌شناسی کلام زینب‌ (س)» ۲ بخش اصلی دارد: «بلاغت موقف» و «بلاغت کلمه» که بخش دوم آن دربرگیرنده ۶ فصل کوتاه است. این‌فصول یا موضوعات هم از این‌قرارند: الف) براعت استهلال و حسن ختام، ب) تشبیه و استعاره، ج) اقتباس، د) ایقاع موسیقی، ه) قصه و تصویرگری، و) سایر اسلوبهای بلاغی.

نویسنده در فصل «سایر اسلوبهای بلاغی»، زیبایی‌های کلام حضرت زینب (س) را در موضوعات و صنایع ادبی چون استفهام، امر، سجع، طباق و ... بررسی کرده است.

در برش‌هایی از این‌کتاب می‌خوانیم؛

***

اینک او در برابر کوفیانی است که حسین (ع) را دعوت نمودند، با او پیمان همراهی و مساعدت بستند ولیکن نقض پیمان نموده و او را تنها رها کردند و اکنون برای او گریه و ندبه می‌کنند. زینب (س) به شدت آنها را توبیخ می‌کند و ضربات کوبنده خود را بر عقلهای جامد و خامد و وجدانهای خفته‌شان وارد می‌سازد. نه‌تنها در نزد آنها اظهار غم و اشک نمی‌کند که آنها را مستحق گریه و فغان می‌داند:

«یا اهل کوفه، یا اهل الختل و الخذل، اتبکون و تنتحبون؟ ای والله فابکوا کثیرا و اضحکوا قلیلا، کل ذلک بانتهاککم حرمه ابن خاتم الانبیاء و سید شباب اهل الجنه.»

بدون شک این عبارات، احساس درد و پشیمانی را در جان مردم غفلت‌زده کوفه فروریخت و وجدانهایشان را لرزاند و پرده از چشمان غرق در دنیا و کور از حقیقت آنان برداشت.

سپس حضرت را در موقعیت دیگر و متفاوت از شرایط گذشته می‌یابیم، در کاخ یزید هنگامی که ایشان را بر آن ستمگر مست از غرور پیروزی وارد می‌کنند...

***

والله مار رایت الا جمیلا، هولا ء قوم کتب‌الله علیهم القتل فبرزوا الی مضاجعهم و سیجمع الله بینک و بینهم فتهاج و تخاصم، فانظر لمن الفلج تکلتک امک یا ابن مرجانه.

حقیقتا چگونه می‌توان این‌جواب را توصیف کرد، آیا این یک‌کلام ساده است یا عظمت و خدای‌گونگی است که در قالب کلمه و کلام جلوه‌گر گشته است؟

چگونه می‌توان مصیبت‌زده‌ای را با آن مصائب بزرگ متصور شد که با این طمانینه و احساس پیروزی با خصم سخن گوید؟!

و در موقعیتی دیگر، هنگامی که اهانت مرد شامی را به عزیز برادر احساس می‌کند آنگاه که از یزید می‌خواهد دختر برادر را به کنیزی به او ببخشد به تندی و شدت و در عین حال عالمانه و فقیهانه پاسخ می‌دهد و بر او فریاد می‌کند که نه تو و نه امیرت چنین حقی ندارید.

: ما ذلک لک و لا لامیرک.

و هنگامی که با پاسخ یزید مواجه می‌شود که خود را دارای چنین حقی می‌داند، با منطق و استدلال محکم خویش او را هدف قرار می‌دهد که هرگز چنین حقی نداری مگر اینکه از دین و آیین ما خارج شوی.

: والله ما جعل ذلک لک الا ان تخرج من ملتنا و تدین بغیر دیننا.

و در جواب توهین زشت او به پدر و جد بزرگوارش ابراز می‌دارد که به دین پدر و جدم، تو و پدرت هدایت شدید اگر مسلمان باشید.

: بدین الله و دین ابی و جدی اهتدیت انت و ابوک ان کنت مسلما.

و بدین سان بسیاری از اهداف خود را در عباراتی کوتاه بیان می‌دارد:

الف) توجه و تنبه نسبت به جایگاه پدر و جد بزرگوارش

ب) تحقیر یزید و توجه دادن به جایگاهی که او به واسطه خاندان نبوت بر آن تکیه زده است.

ج) شک در اسلام او و تاکید بر عدم اعتقاد او به اسلام با مشروط نمودن اسلامش

***

کد خبر 5849753 صادق وفایی

منبع: مهر

کلیدواژه: ادبیات عاشورایی حضرت زینب س عاشورا امام حسین ع انسیه خزعلی دفتر نشر فرهنگ اسلامی خبرگزاری مهر انقلاب اسلامی ایران کتاب و کتابخوانی ماه محرم معرفی کتاب کربلا انتشارات سوره مهر ایران عاشورا بنیاد ملی بازی های رایانه ای دفاع مقدس کشف حجاب امام حسین ع حسینی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۴۵۸۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیین گل افشانی و جایگزینی کلام‌الله مجید دروازه قرآن

آیین معنوی آیین گل‌افشانی و جایگزینی کلام‌الله مجید دروازه قرآن (گنج پنهان) برای نخستین‌بار در «هفته شیراز» با حضور مدیریت شهری و جمعی از اهالی فرهنگ و هنر برگزار شد.

رئیس شورای اسلامی شهر شیراز با تقدیر از اندیشه نابی که آیین معنوی آیین گل‌افشانی و جایگزینی کلام‌الله مجید را در سازه تاریخی دروازه قرآن در مجموعه برنامه‌های هفته شیراز به نمایش گذاشت، اظهار کرد: عملکرد شیرازی‌ها و مجموعه داشته‌های مذهبی و ارادت ویژه شهروندان این کلان‌شهر به اهل‌بیت (ع) منجر به آن شد که رهبر معظم انقلاب اسلامی در سفر به شیراز، عنوان "شیراز؛ سومین حرم اهل‌بیت (ع) " را با هدف حفظ میراث معنوی ملموس و ناملوس بیان کنند.

سید ابراهیم حسینی خدمتگذاری بی‌وقفه مسؤولان به مردم را قدردانی نعمت‌های این کلان‌شهر و شهروندان دانست و اظهار کرد: شیراز یگانه و مجموعه‌ای از تمام خوبی‌ها است؛ درحالی‌که در سایر شهر‌ها تنها با یک ویژگی به دنبال جذب گردشگر هستند و آن ویژگی را از داشته‌های بی‌نظیر آن شهر قلمداد می‌کنند.

حرکت شیراز به سمت تمدن‌سازی

رونمایی از سند جامع ارتقای جایگاه شیراز به تراز سومین حرم اهل‌بیت (ع) همزمان با دهه کرامت و تبدیل این کلان‌شهر به یگانه کشور و جهان اسلام خبری بود که وی به آن پرداخت و گفت: این سند ماحصل چند سال فعالیت و پژوهش است و با اجرای این سند شیراز در مسیر تمدن‌سازی و تمدن‌پروری بیش‌ازپیش حرکت خواهد کرد.

شهردار کلان‌شهر شیراز نیز در این آیین معنوی به حضور بیشمار گردشگران در اطراف آثار معنوی و میراثی ازجمله دروازه قرآن و اشاره کرد: این موضوع نشان می‌دهد که ظرفیت‌های میراثی، معنوی و تاریخی در کلان‌شهر شیراز جاذبه‌های بی‌نظیری است که گردشگران زیادی را گرداگرد خود جمع می‌کند.

محمدحسن اسدی با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها برای گرامیداشت هفته شیراز و اجرای برنامه متنوع فرهنگی و ورزشی در کلان‌شهر شیراز توسط مدیریت شهری افزود: گرامیداشت هفته شیراز با آیین غبارروبی و زیارت آستان مقدس احمدی و محمدی (ع) با حضور مدیران شهری و اعضای شورای اسلامی شهر شروع شد و طی دو روز گذشته شاهد برگزاری مراسم روز شیراز با حضور جمعی از هنرمندان، فرهیختگان و مسئولان و پیاده‌روی بزرگ خانوادگی در بزرگراه آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی با حضور چندین‌هزار نفری شهروندان بودیم.

او همچنین گفت: بیش از سه دهه پیش تمام تردد‌های ورودی شهر شیراز با عبور از گذر تاریخی دروازه قرآن صورت می‌گرفت که با پر شدن دره ضلع مقابل این سازه تاریخی تردد‌ها به این محور منتقل شد.

به گفته این مقام ارشد مدیریت شهری شیراز، امروزه این کلان‌شهر به دلیل دارابودن ظرفیت‌های فرهنگی، مذهبی و ... نظیر حرم‌های مطهر واجب‌التعظیم، آرامگاه‌های سعدی و حافظ، باغ‌های متعدد، دروازه قرآن و آب‌وهوای بی‌مثال خود یکی از مقاصد گردشگری است.

اسدی همچنین از ضرورت توجه به دروازه قرآن و تغییر رویکرد‌های فرهنگی و گردشگری نسبت به این مکان معنوی و گردشگری و سایر آثار در مجاورت این المان فاخر سخن گفت.

احداث المان در محور زیرگذر گویم

شهردار کلان‌شهر شیراز ادامه داد: دروازه قرآن با قدمت حدود هزار سال همواره یکی از دروازه‌های ورودی مسافران به کلان‌شهر شیراز بوده است که با توجه به بهره‌برداری از آزادراه شیراز-اصفهان بخشی از تردد‌های شهر شیراز از این مسیر صورت می‌گیرد، پس یکی از تصمیم‌های مدیریت شهری این است که یک المان در ورودی شهر شیراز در محور شمال‌غرب در محور گویم احداث شود.

او خاطرنشان کرد: تلاش مدیریت شهری احداث یک المان ماندگار بعد از اتمام پروژه زیرگذر گویم است، هرچند که احداث و بهره‌برداری ازاین المان زمان‌بر است، اما یک المان و نشانه در خور شهر شیراز خواهد بود.

اسدی ضمن اشاره به برنامه‌ریزی برای برنامه‌ای متعدد و متنوع هفته شیراز توسط شهرداری شیراز از مردم و شهروندان شیراز دعوت کرد تا با حضور پرشور خود در این برنامه‌ها سال متفاوتی را در آیین گرمیداشت هفته شیراز به ثبت رسانند.

المان دروازه قرآن در "شیراز؛ شهر سومین حرم اهل بیت (ع) " المانی معنوی است

معاون فرهنگی شهردار شیراز نیز در این آیین اظهار کرد: جایگزینی قرآن موجود در سازه دروازه قرآن در فهرست برنامه‌های درنظرگرفته هفته شیراز قرار گرفت که این اقدام فرهنگی با هدف ایجاد یک سنت هر ساله همزمان با روز شیراز دنبال و اجرایی خواهد شد.

محمدعلی چوبینی افزود: این برنامه یک کار مشترک بین شهرداری منطقه ۳ و سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز است.

او با اشاره به جاذبه معنوی و گردشگری بی‌نظیر و فاخر دروازه قرآن که نباید موردغفلت قرار بگیرد، گفت: امروزه کلان‌شهر شیراز را با المان دروازه قرآن می‌شناسند، پس المان شهر شیراز به‌عنوان شهر سومین حرم اهل بیت (ع) المانی معنوی است.
 
به گفته معاون شهردار شیراز، سازه تاریخی و میراثی دروازه قرآن و بودن یک جلد کلام‌الله مجید در این مکان نشان می‌دهد این شهر مردمانی متدین و دارای اردات، باور قلبی و دینی به کلام‌الله مجید بوده‌اند.

تأکید بر احیای میراث معنوی کلان‌شهر شیراز

قائم‌مقام شورای‌عالی انجمن خوشنویسان ایران نیز در این آیین با تأکید بر احیای میراث معنوی کلان‌شهر شیراز اظهار کرد: اگر خوشنویسان نبودند این همه تاریخ شکل نمی‌گرفت و امروز روز مبارکی است.

علی‌اشرف صندوق‌آبادی در بخش دیگری از سخن خود به حضور اساتید خوشنویسی در سازه دروازه قرآن برای نوشتن کلام‌الله مجید به‌عنوان برنامه مهم فرهنگی در این آیین یاد کرد.

جایگزینی قرآن کریم در دروازه قرآن بازتعریف مجدد مفاهیم فرهنگی
 
 پژوهشگر و استاد دانشگاه نیز در این آیین معنوی اظهار کرد: دروازه قرآن مکانی است که با نام تنگ الله اکبر شهره آفاق است و کمتر کسی است که نام آنرا نشنیده باشد.

محمدصادق میرزا ابوالقاسمی افزود: این تنگ دست‌کم یک گذرگاه هزار ساله است و از ابتدا برای این تنگ و موقعیت جغرافیایی در ابتدا و انتهای آن نشانه‌های بارز فرهنگی گذاشته شده که دروازه قرآن و گنبد بقعه حضرت علی ابن حمزه (ع) از جمله آنهاست.

این پژوهشگر ادامه داد: تا به امروز مجموعه‌ای از نشانه‌های ثانوی فرهنگی گذاشته شده است که قرآن هفده من از جمله این نشانه‌های ثانویه است.

او گفت: تمام روایات پیرامون قرآن هفده من بیشتر متکی به یک ویژگی خاص این قرآن یعنی ابعاد بسیار بزرگ و کتابت آن بوده است.
 
ابوالقاسمی با اشاره به اینکه امروز به ابتکار سازمان فرهنگی شهرداری شیراز آیین معنوی آیین گل‌افشانی و جایگزینی کلام‌الله مجید دروازه قرآن (گنج پنهان) رقم خورد، ابراز امیدواری کرد: این مسئله مقدمه‌ای باشد برای یک باز تعریف مجدد مفاهیم فرهنگی این محدوده تاریخی باشد و انطباق آن با طراحی مسائل شهری که در این مکان است، اتفاق افتد.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز